1. Ánh sáng xanh là gì?
Ánh sáng xanh (HEV) là loại năng lượng ánh sáng có bước sóng từ 380nm – 500 nm. Ánh sáng xanh được chia thành 2 loại bao gồm: ánh sáng xanh lam (xanh ngọc) (450 – 500 nm) và ánh sáng tím (380 – 450 nm). Trong đó, ánh sáng tím mang là loại gây ảnh hưởng đến đôi mắt của con người.
Hầu hết mọi người đều biết rằng nguồn ánh sáng xanh tự nhiên duy nhất chính là mặt trời, cơ thể con người được cấu tạo để thích nghi với ánh sáng đó. Trong ngày, ánh sáng xanh từ ánh mặt trời làm cung cấp cho cơ thể con người thêm năng lượng, hấp thụ được các chất dinh dưỡng, kích thích bộ não phát triển. Đó là tín hiệu cho bộ não của chúng ta rằng chúng ta làm việc hay nghỉ ngơi, khi không có tín hiệu ánh sáng xanh cơ thể nên được nghỉ ngơi.
Tuy nhiên trong thời kì hiện đại, chúng ta được bao quanh bởi các nguồn ánh sáng xanh nhân tạo gây nhầm lẫn các tín hiệu này, đặc biệt là đèn LED, đèn huỳnh quang và màn hình của các thiết bị điện tử. Ánh sáng màu xanh ngăn chặn sự giải phóng melatonin trong não của chúng ta, dẫn đến chất lượng giấc ngủ thấp hơn, do đó gây ra một loạt các tác động tiêu cực đến sức khỏe.
2. Các ảnh hưởng của ánh sáng xanh có hại
Ngoài ra đối với những người mắc các tật khúc xạ, phải đeo kính hằng ngày, việc tiếp xúc các thiết bị điện tử ở cường độ cao mà không có tính năng lọc ánh sáng xanh có hại trên kính cũng là nguyên nhân khiến giảm sút sức khỏe mắt về lâu dài.
Quá nhiều tiếp xúc với ánh sáng cực tím từ mặt trời làm tăng nguy cơ bệnh về mắt, bao gồm đục thủy tinh thể, tăng trưởng trên mắt và ung thư. Chúng ta biết ít hơn về ánh sáng xanh. Hiệu ứng của nó vẫn đang được nghiên cứu.
Đục thủy tinh thể
Thủy tinh thể của con người hấp thụ ánh sáng tia cực tím trong suốt cuộc đời và từ từ vàng dần theo thời gian. Đến tuổi 20, nó đã đủ màu vàng để có thể lọc một số ánh sáng nhưng không phải tất cả ánh sáng xanh HEV. Tuy nhiên, sự hấp thụ này trong suốt cuộc đời là một yếu tố góp phần vào sự lão hóa và đục thủy tinh thể, vì thế bảo vệ đôi mắt khỏi ánh sáng xanh và tia cực tím (còn gọi là Tia UV) có thể làm chậm khởi đầu của quá trình lão hóa của cả giác mạc và võng mạc
Thoái hóa điểm vàng
Tiếp xúc quá nhiều ánh sáng xanh có thể làm hỏng các tế bào nhạy cảm với ánh sáng trong võng mạc. Điều này gây ra những thay đổi tương tự như đục thủy tinh thể, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Nếu bảo vệ được đôi mắt khỏe, sẽ duy trì được Lutein, một sắc tố ngăn chặn màu xanh, được tìm thấy trong võng mạc của con người khỏe mạnh và đã được chứng minh có thể bảo vệ mắt chống lại các thiệt hại gây ra từ ánh sáng xanh.
Mỏi mắt
Màn hình máy tính và các thiết bị kỹ thuật số khác phát ra lượng ánh sáng màu xanh đáng kể, thế nhưng mọi người lại dành rất nhiều thời gian để tiếp xúc với chúng. Sóng ánh sáng xanh năng lượng cao phân tán nhiều hơn trong mắt và không dễ dàng tập trung, sự phân tán này tạo ra “tiếng ồn trực quan” làm giảm độ tương phản và góp phần tăng thêm căng thẳng lên mắt.
Mất ngủ
Một số bước sóng ánh sáng xanh có thể giúp tăng cường tâm trạng, sự tỉnh táo, trí nhớ và chức năng nhận thức. Ánh sáng xanh cũng rất quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp sinh học, chu kỳ ngủ tự nhiên của cơ thể. Tiếp xúc đúng cách và kịp thời với ánh sáng xanh giúp cơ thể duy trì sự tỉnh táo, và khi ánh sáng xanh tự nhiên (mặt trời) chiếu vào buổi tối, chính là dấu hiệu của chu kỳ yên tĩnh bắt đầu. Do đó, việc tiếp xúc với ánh sáng xanh quá nhiều vào ban đêm qua màn hình và ánh sáng đèn trong nhà có thể dẫn đến chất lượng giấc ngủ kém, khó ngủ và mệt mỏi vào ngày hôm sau.
3. Không phải tất cả ánh sáng xanh đều xấu.
Ánh sáng xanh nếu không được lọc đi sẽ ảnh hưởng đến nhịp sinh học của cơ thể, chu kỳ ngủ và hoạt động tự nhiên của chúng ta. Trong ngày, ánh sáng xanh đánh thức và kích thích bộ não, nhưng về đêm, quá nhiều ánh sáng xanh phát ra từ điện thoại, máy tính có thể khiến bạn khó ngủ hơn. Đó là lý do tại sao các bác sĩ khuyên bạn nên cố gắng hạn chế thời gian sử dụng màn hình trong 2-3 giờ trước khi đi ngủ.
Đáng chú ý nhất, màn hình hiển thị của máy tính, máy tính xách tay điện tử, điện thoại thông minh và các thiết bị kỹ thuật số khác nhau sẽ phát ra lượng ánh sáng xanh khác nhau. Lượng ánh sáng HEV mà các thiết bị này phát ra chỉ là một phần nhỏ so với ánh sáng từ mặt trời, nhưng lượng thời gian sử dụng và khoảng cách của các màn hình này tiếp xúc với khuôn mặt sẽ tăng sức ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần, đặc biệt là đôi mắt
Một số thông tin thường đề nghị sử dụng các loại tròng kính có lớp phủ ngăn hoặc hấp thụ tia sáng xanh có hại để bảo vệ đôi mắt của bạn. Đây là một lời khuyên khá tốt, nhưng không hẳn là chính xác tuyệt đối.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng ánh sáng nhìn thấy năng lượng cao làm tăng sự tỉnh táo, giúp tăng trí, chức năng nhận thức và nâng cao tâm trạng. Trong thực tế, liệu pháp ánh sáng còn được sử dụng để điều trị rối loạn tình cảm theo mùa – một loại trầm cảm liên quan đến những thay đổi trong mùa, với các triệu chứng thường bắt đầu vào mùa thu và tiếp tục trong mùa đông. Các nguồn ánh sáng cho liệu pháp này phát ra ánh sáng trắng sáng có chứa một lượng lớn các tia sáng màu xanh.
Ngoài ra, ánh sáng màu xanh là rất quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp sinh học – sự tỉnh táo tự nhiên của cơ thể và chu kỳ giấc ngủ. Tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban ngày giúp duy trì nhịp sinh học lành mạnh. Nhưng quá nhiều ánh sáng màu xanh vào ban đêm (đọc một cuốn tiểu thuyết trên máy tính bảng hoặc e-reader trước khi đi ngủ chẳng hạn) có thể phá vỡ chu kỳ này, có khả năng gây ra những đêm không ngủ và mệt mỏi ban ngày.